Monday, March 7, 2011

การคิดอย่างมีวิจารณญาณ

การคิดอย่างมีวิจารณญาณ เป็นกระบวนการคิดที่มีการพิจารณากลั่นกรองไตร่ตรองอย่างดีการคิดที่รอบคอบ สมเหตุสมผล



ทักษะ และลักษณะการคิด
ปัญหา ต้องอาศัย
(๑) การคิดวิเคราะห์
(๒) การคิดลึกซึ้ง
(๓) การคิดอย่างมีเหตุผล
(๔) การคิดละเอียด ครอบคลุม

เป้าหมาย ต้องอาสัย
(๑) การวิเคราะห์
(๒) การผสมผสาน
(๓) การคิดลึกซึ้ง
พิจารณากลั่นกรอง ต้องอาศัย
(๑) มีเหตุผล
(๒) คิดกว้าง ครอบคลุม
(๓) คิดไกล
(๔) คิดละเอียด รอบคอบ ถูกทาง

ปัจจัยเสริม และปัจจัยอุปสรรค
ปัจจัยเสริม
- ความสามารถด้านทักษะการคิด และลักษณะการคิดที่เกี่ยวข้องกับการ วิเคราะห์ สังเคราะห์
- ความรู้ และข้อมูลที่เกี่ยวข้อง รู้กว้าง
-การใช้เทคนิคระดมสมอง
ปัจจัยอุปสรรค
- คิดง่าย ทำก่อนแก้ภายหลัง (มักง่าย)
- มีข้อมูลไม่สมบูรณ์

การคิดแบบอริยสัจ 4

4กระบวนการคิดแบบอริยสัจสี่มีลักษณะคล้ายกับการคิดแบบวิทยาศาสตร์ มีองค์ประกอบ 4 ประการ คือ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค กล่าวคือ
(๑)ขั้นตอนการคิดเกิดสภาพปัญหาหรือความคับข้องใจ(ทุกข์)
(๒)วิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหา(สมุทัย)
(๓)ระบุประเด็นปัญหาเลือกวิธีปฏิบัติเพื่อให้ปัญหาหมดไป(มรรค)
(๔)วัตถุประสงค์สภาวะของปัญหาลดลงหรือหมดไป(นิโรธ)



กิจกรรม
นักศึกษาลองใช้แระบวนการคิดตามแนวคิดแบบ อรยสัจ4 ของพระพุทธเจ้า ตามปัญหาต่อไปนี้ แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็นด้วย...
ปัญหาของครอบครัวหนึ่งลูกชาย 2 คนติดเล่นเกมคอมพิวเตอร์ จนไม่เป็นอันเรียนหนังสือเวลาไปโรงเรียนมักจะหนีไปเล่นเกมที่ร้านข้างโรงเรียน กลับบ้านก็จะนั่งเล่นเกมอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์แม้รับประทานอาหารก็เช่นเดียวกันพ่อแม่ควรจะทำอย่างไร (คิดตามแนวอริยสัจสี่)

การคิดตามกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

การคิดตามกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ความหมายการคิดตามกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เป็นการคิดที่ดำเนินตามขั้นตอนที่เรียกว่า ระเบียบวิธีทางวิทยาศาสตร์มีขั้นตอนโดยสรุป คือ
(๑)ขั้นสังเกต
(๒)ชั้นตั้งปัญหา
(๓)ขั้นตั้งสมมติฐาน
(๔)ขั้นรวบรวมข้อมูล
(๕)ขั้นสรุป

ทักษะ และลักษณะการคิด
การตั้งปัญหา ต้องใช้ทักษะการคิด
(๑)การคิดวิเคราะห์
(๒)การคิดอย่างมีเหตุผล
(๓)การคิดถูกทาง
การตั้งสมมติฐาน ต้องอาศัย
(๑)การคิดอย่างมีเหตุผล
(๒)การคิดวิเคราะห์
(๓)การคิดริเริ่ม
(๔)การคิดกว้าง
การรวบรวมข้อมูล ค้องอาศัย
(๑)การคิดอย่างมีเหตุผล
(๒)การคิดริเริ่ม
(๓)การคิดละเอียด ชัดเจน
(๔)การคิดไกล
สรุปผล ต้องอาศัย
(๑)การคิดอย่างมีเหตุผล
(๒)การคิดวิเคราะห์
(๓)การคิดลึกซึ้ง

การคิดแบบต่างๆ

รูปแบบการคิด มีลักษณะต่างๆ ดังนี้
(๑)การคิดตามกระบวนการทางวิทยาศาสตร์(Scientific Thinking)
(๒)การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical Thinking)
(๓)การคิดสร้างสรรค์ (Creative Thinking)
(๔)การคิดแบบอริยสัจ 4
(๕)การคิดเชิงรุก

Sunday, March 6, 2011

คนรุ่นใหม่ต้อง...


• สื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ
• คิดเป็นระบบ มีวิจารณญาณ
• แก้ปัญหาซับซ้อนอย่างฉลาด
• มีวินัย ปรับตัวเก่ง
• คล่อง ทันโลก
• ใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ

การคิดของคนทั่วไปจะต่างกัน 2 อย่าง คือการคิดทางบวกและการคิดทางลบ แสดงน้ำหนักของการคิดดังนี้

คิดทางบวก/คิดทางลบ
60%/40% มักจะประสบความสำเร็จ
50%/50%ไม่ค่อยประสบความสำเร็จ
40%/60%

นักศึกษา Com9 ว่าจริงหรือไม่...ใครว่าจริง/ไม่จริง ช่วยให้เหตุผลกันหน่อย

Saturday, February 26, 2011

สรุปสาระสำคัญ "พื้นฐานการคิด"


การคิดเฉียบคมได้มากน้อยเพียงใด ขึ้นอยู่กับ ระบบการคิดที่ดี วิธีที่ครบถ้วนสมบูรณ์ เป็นระบบระเบียบ หรือสร้างสรรค์มากน้อยเพียงใด อย่างไรก็ตาม ธรรมชาติการคิดของเรามักถูกจำกัดด้วย "กรงขังแห่งประสบการณ์" เราจะคิดเกี่ยวกับเรื่องต่างๆ บนพื้นฐานของประสบการณ์ที่ได้รับ ทั้งประสบการณ์ที่ได้รับจากข้อมูลความรู้หรือลองลงมือปฏิบัติด้วยตัวเอง วึ่งเราแต่ละคนนั้น ต่างมีประสบการณืที่จำกัด ความจำกัดนี้เองที่ปิดกั้นเราไม่ให้สามารถคิดได้อย่างทะลุปรุโปร่ง นั่นคือ เราควรมีการคิดเพื่อจะได้รับคำตอบที่ตรงกับวัตถุประสงค์ ดังนี้
...เพื่อสามารถเปรียบเทียบได้ อันจะนำไปสู่การตัดสินใจที่ถุกต้อง (คิดเปรียบเทียบ)
...เพื่อสามารถพิสูจน์หาข้อเท็จจริงได้อย่างเป็นเหตุเป็นผล (คิดวิพากษ์)
...เพื่อสามารถหาทางเลือกได้ดีที่สุดในความจำกัด (คิดกลยุทธ์)
...เพื่อมีกรอบความคิดที่คมชัดในการวางแนวทาง (คิดนโนทัศน์)
...เพื่อสามารถประยุกต์สู่การปฏิบัติได้จริง (คิดประยุกต์)
...เพื่อสามารถคาดเดาอนาคตในการวางแผนเชิงรุกได้ (คิดอนาคต)
...เพื่อสามารถเชื่อมโยงประเด็นที่เกี่ยวข้อง เข้ามาวิเคราะห์หรือใช้ได้อย่างเกิดผล (คิดบูรณาการ)
...เพื่อสามารถหาทางเลือกใหม่ที่ไม่ซ้ำแบบเดิม (คิดสร้างสรรค์)
...เำื่พื่อหาข้อสรุปหรือแก้ปัยหาที่เกิดขึ้นได้ (คิดวิเคราะห์)
...เพื่อเลียนแบบส่วนดี (การคิดสังเคราะห์
...เพื่อสามารถแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบ วางแผนอย่างชัดเจน (การคิดเป็นระบบ)

สมองของมนุษย์ประกอบไปด้วยเซลล์นักล้านเซลล์ ทำให้มนุษย์ทุกคนเรียนรู้ได้เกือบทั้งหมด ถ้าให้เรียนรู้ตามสไตล์ของเขา จะเกิดการเรียนรู้ได้ตลอดชีวิต

การคิดเป็นระบบ มีแบบแผนได้ดี ขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพของสมอง สมองคนเป็นอวัยวะที่แบบางมาก ตั้งอยู่ในกะโลหกศีรษะและลอยตัวอยู่ในน้ำ มีน้ำหนักประมาณ ๑,๔๐๐ กรัม น้ำหนักของสมองจะทำให้แต่ละคนเกิดทักษะการคิดมากน้อยต่างกัน

Friday, February 25, 2011

มาบริหาร...สมองกันเถอะ

มี Vedio จาก Youtube มาให้ดูครับ...สำหรับ นักศึกษที่ต้องการ "บริหารสมอง"ของตนเอง